De psychologische ontwikkeling van kleuters

De psychologische ontwikkeling van kleuters

1920 1259 (T)rots
De psychologie van kleuters

Kleuters leren van hun omgeving, het is dus van groot belang hoe wij die omgeving inrichten. Ouders, familie, leerkrachten, vriendjes zijn heel belangrijk in de ontwikkeling van een kind. Zij bepalen wat de norm is. Wat ze op tv en internet zien is in deze tijd ook van belang. We zullen dus goed moeten opletten met wat we doen en zeggen. En de kleuters helpen met nuanceren wat ze ervaren.

Kleuters leren door te doen, de spanningsboog om te luisteren is niet langer dan 10 minuten. Door iets te ervaren blijft het beter hangen.

Ontwikkeling bij kinderen verloopt niet stapsgewijs maar gaat vaak met sprongen. Volg daarom de ontwikkeling en blijf, zoals ze dat zo mooi zeggen, in “de zone van de naaste ontwikkeling”. Leren kun je niet afdwingen maar wel stimuleren. Door een veilige omgeving te creëren waarin veel te leren valt, gaat het leren vanzelf.
De sociale en de emotionele ontwikkeling van een kind zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De focus bij de emotionele ontwikkeling ligt op het kind zelf, terwijl het bij de sociale ontwikkeling gaat om de interactie tussen het kind en zijn omgeving. Met sociale ontwikkeling wordt bedoeld de ontwikkeling van sociaal gedrag en sociale cognities. Onder sociaal gedrag valt al het gedrag dat gericht is op anderen. Het bestaat voor een belangrijk deel uit het aangaan en onderhouden van korte en langdurige relaties.
In de kleutergroepen is de sociaal-emotionele ontwikkeling een van de belangrijkste ontwikkelingsdoelen. Voor een kind naar groep 3 gaat is het wenselijk dat die ontwikkeling voldoende is ontwikkeld. Kleuterleerkrachten spreken dan van voldoende gerijpt. Om die reden blijven kinderen soms wat langer kleuteren om een stevige basis te krijgen.
Relaties tussen kinderen worden zichtbaar in hun spelgedrag. Spel speelt in dit opzicht een belangrijke rol bij het ontwikkelen van nieuwe sociale (emotionele, cognitieve) vaardigheden.
De kleuter is nieuwsgierig. Zijn ondernemerslust is de basis van zijn ontwikkeling. Hij is vrij van emotionele belemmeringen; hij durft en is niet bang om te falen. Wil graag dingen zelf doen. Leren is doen, spelen staat centraal.
De kleuter ziet zichzelf ook als middelpunt; er is spraken van egocentrisme. Voor de ontwikkeling van moraliteit stelt de omgeving regels op waaraan de kleuter zich moet houden. De betekenis van de regels is nog niet duidelijk, het directe gevolg in de vorm van straf en beloning wel.
Impulsiviteit, agressie en dominantie is sterker bij jongens. Zij zijn dan ook veel fysieker met elkaar. Daar schrikken ouders nog weleens van en verwarren het met pesten. Door spel leren kleuters rekening te houden met andere kinderen en leren samen te spelen. Ze ontwikkelen een perspectief in de ik-ander-relatie, begrip krijgen voor het perspectief van de ander.
Kleuters hebben ook een enorme fantasie, de kleuter maakt gebruik van fantasie om de zaken die hij al weet te verbinden met ervaringen die hij niet begrijpt. Hij ziet nog weinig oorzaak-gevolgverbanden. Als hij deze wel ziet dan alleen met zichzelf als middelpunt.
Regels zijn heel belangrijk. Ze zorgen voor de structuur, duidelijkheid en veiligheid die het kind nodig heeft voor verdere groei en ontwikkeling. Kleuters houden zich aan regels omdat ze gestuurd worden door beloning en willen straf vermijden.
Ouders en leerkrachten helpen de kleuter om schuldbesef te ontwikkelen. Door de nadruk te leggen op de negatieve gevolgen voor het slachtoffer leert het kind zich in te leven in de gevoelens van de ander en zich zo te houden aan de gestelde regels. Vanaf het 6e jaar blijken ze ook begrip te hebben van deze regels.
Sociaal gedrag wordt steeds doelbewuster tijdens de kleuterperiode. Zowel positief als negatief ingezet.

Rots & Water lessen

Sociale competenties zijn in een immer veranderende, multiculturele samenleving overal van levensbelang geworden. Als jij jezelf niet kent dan begrijp je ook de ander niet.
Sociale competentie betekent heel eenvoudig dat kinderen, van jongs af aan, met elkaar leren samen te spelen. Samen spelen leidt tot samen werken en dat leidt tot samen leven.
Rots en water richt zich op het ervaren en het ontwikkelen van begrip over emoties; eigen emoties en die van een ander. Hoe voelt angst in je buik, en hoe voelt je buik als je blij bent? Hoe zie je of een ander boos, verdrietig, bang of blij is? We leren de kinderen ook dat emoties vaak een vaste stadia doorlopen. Hiermee kan mee gespeeld worden om die emoties te ervaren.
Voor kleuters is veel doen, rekening houdend met de spanningsboog van belang. Ook dient rekening gehouden te worden met de concentratie die sterk afhankelijk is van de motivatie. Dus korte lesjes.